Complimenten en erkenning, iedereen wil toch graag waardering?
‘Hoe neem je nu het best een compliment in ontvangst?’ Blijkbaar is dat hetgeen dat mensen het meest lastig vinden als het gaan om complimenten. Eigenlijk is het meest simpel dat je gewoon bedankt voor het compliment, maar er is meer. Door er een extra dimensie aan toe te voegen, verbetert je je relaties en krijg je bovendien nóg meer complimenten. In dit artikel vind je vijf tips voor het goed ontvangen van complimenten.
Wees voorbereid op veel complimenten
Nog een maandje en dan is het 1 maart, de Nationale Complimentendag. Eén dag is immers zo voorbij! De komende tijd kunnen je en jou medewerkers/collega’s, vrienden, familie en kennissen dus nogal wat complimenten verwachten. Deze keer ga ik dieper in op de vraag: ‘Hoe neem je die complimenten goed in ontvangst’. Dat is een belangrijke vraag. Als je als ontvanger moeilijk kunt omgaan met de complimenten die je krijgt, dan verliezen deze hun waarde. Je voelt je er alleen maar ongemakkelijk door. Maar hetzelfde geldt eigenlijk voor de complimentgever. Een stuntelige reactie op complimenten, nodigt niet uit om er nog meer te geven.
Bescheiden reacties
In een eerder artikel schreef ik al waarom mensen het lastig vinden om complimenten te ontvangen. Ik gaf voorbeelden van de manieren waarop we nu vaak reageren en legde uit hoe het beter kan. Vaak wordt verondersteld dat het beleefd is om bescheiden te reageren en het compliment te bagatelliseren. We halen onze schouders op en doen alsof onze geweldige prestatie vanzelfsprekend was: ‘Ach het stelde niets voor!’. Ook complimenten over ons uiterlijk weten we te kleineren. In plaats van de ander te bedanken voor het complimentje over onze kleding, ontkrachten we het door te zeggen: ‘Oh, niets bijzonders hoor, dit heb ik al heel lang’, ‘Oh, het was maar een koopje hoor’ of zelfs: ‘ik vind dat deze kleding me juist dik maakt!’ Deze overmatig ‘bescheiden’ reacties op complimenten worden vaak toegeschreven aan onze calvinistische natuur. Het zou dan ook iets typisch Nederlands zijn om complimenten op die manier af te wimpelen. Het zou dan ook iets typisch Nederlands zijn om complimenten op die manier af te wimpelen. Dat is echter niet geheel juist. In het (grappige) filmpje hieronder kunt u zien dat Amerikanen blijkbaar ook de kunst verstaan om ontvangen complimenten teniet te doen. Het is blijkbaar iets intercultureels.
Mogelijke dubbelzinnigheden?
Het filmpje geeft ook een indruk van hoe het aanvoelt als anderen je compliment onderuit halen. Als mensen zó reageren durf je echt geen complimenten meer te maken! Het filmpje eindigt met de juiste en meest simpele manier om op een compliment te reageren. Gewoon bedanken. Dat klinkt vanzelfsprekend. Uit onderzoek is gebleken dat we eigenlijk wel heel goed weten hoe we complimenten in ontvangst zouden moeten nemen. Toch vinden we dat ook niet altijd zo simpel. Moet je bijvoorbeeld steeds opnieuw voor elk complimentje bedanken, ook al gaat het over iets subtiels? Moet je voor een groot compliment anders bedanken dan voor een losse opmerking? En wat als er misschien een verkeerde bedoeling of een onhandige flirtpoging verborgen zit in het compliment? Moet je dan ook bedanken, je schouders ophalen of juist reageren dat je van de klaarblijkelijke avances niet gediend bent! In deze tijd van #metoo zijn we ons immers over-alert op mogelijke dubbelzinnigheden in de communicatie. Uit onder andere dit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen complimenten over uiterlijk anders interpreteren dan mannen en dat ook statusverschil uitmaakt als het gaat om het beoordelen van de intentie bij de lofprijzing. Het lijkt dus veiliger om op een compliment over het uiterlijk te reageren met een bescheiden glimlach dan met een enthousiaste uiting van dank, wat geïnterpreteerd zou kunnen worden als een vorm van instemming.
Toch een bedankje
Dat geeft bijna de indruk dat we ons zouden moeten wapenen tegen foute complimenten Elk woord zouden we op een goudschaaltje moeten afwegen voordat we reageren. Het bijzondere is dat een kort bedankje feitelijk ook volstaat als het compliment niet zo handig is. Een goed voorbeeld vond ik in het boek Als ik jou toch niet had van Agnes Verbiest. Verbiest vertelde het verhaal van een donkere in Nederland geboren vrouw die op een congres van een blanke man het compliment krijgt dat ze zo goed Nederlands spreekt. Het mag duidelijk zijn dat dat niet echt een handig compliment is. De vrouw reageert vervolgens door te zeggen: ‘U spreekt het anders ook aardig’. Daarmee zet ze de complimentgever op zijn nummer in bijzijn van de andere aanwezigen. Best grappig! De vraag is echter of dat nodig was. De man in kwestie was wel ‘een beetje dom’, maar had waarschijnlijk geen kwade bedoelingen bij zijn lofprijzing. Als de vrouw had gereageerd met een simpel ‘dank je wel’, dan was dat genoeg geweest. Was het werkelijk bedoeld als compliment, dan had de man zijn bedankje. Maar ook als de opmerking wel gemeen bedoeld was, was dit de beste reactie. Met het simpele bedankje had ze laten merken dat het sarcasme haar was ontgaan en/of dat ze zich er niet door liet intimideren. Ze had op die manier de eer aan zichzelf gehouden in plaats van dat ze zich liet kennen. Ook bij een onhandige flirtpoging kan een simpel bedankje op: ‘Wat heb je toch een mooie ogen!’, genoeg zijn (hoewel in dit geval het antwoord: ‘Die heb ik uit de uitverkoop’, ook best grappig zou zijn). Ga uit van de goede bedoelingen van de ander. In het geval van een onhandig compliment reageert je op precies dezelfde manier als jij ook gedaan zou hebben bij een prettig compliment.
Gewoon bedanken dus?
Voor de meeste complimenten geldt dat een bedankje volstaat. Dus geen excuses, niet doorschuiven naar anderen en ook geen complimenten terug maken (complimenten zijn geen tennisballen). Toch is het in veel gevallen mogelijk om het bedankje op het compliment een beetje aan te kleden. Een compliment kan op zichzelf staan, maar ook het begin zijn van een gesprek, een goed contact, een nieuwe samenwerking, een vriendschap of liefde. Dat vraagt wel om meer reactie. Een compliment kan een mooie openingszin zijn, maar een openingszin alleen is nog geen gesprek. Uiteindelijk gaat het ook om de reactie op de openingszin. Met alleen ‘dank je wel’ valt het gesprek een beetje dood.
Je mag natuurlijk best laten blijken dat je het compliment waardeert. Dat kan uit jouw ‘bedankt’ best blijken, afhankelijk van jouw intonatie en gezichtsuitdrukking, maar je kunt jouw bedankje ook aanvullen.
Je kunt jouw reactie op een compliment communicatiever en sterker maken op de volgende manieren:
1. Ondersteun uw bedankje non-verbaal
Zoals je weet heb ik een dingetje met lichaamstaal Vooral omdat het zo’n krachtige manier is om jouw boodschap een extra lading te geven. Die kan positief of negatief zijn. Als je na het compliment kortaf bedankt, jouw gezicht strak houdt en de ander niet aankijkt, wek je de indruk dat je het compliment niet zo belangrijk vond. Het lijkt een onnadenkend bedankje, bedoeld om er maar snel vanaf te zijn. Als je de ander echter aankijkt, glimlacht en trots in jouw ‘dank je wel’ laat blijken, dan vertelt je dat je blij bent met het compliment, dat het waarde voor je heeft en dat je zelf ook trots bent op dat waar je het compliment voor krijgt. Dit alleen al zorgt ervoor dat anderen je graag complimenten blijven geven.
2. Geef een kleine positieve toevoeging
Een bedankje voor een compliment is prettig, maar kan ook slechts een uiting van beleefdheid zijn. Met een kleine toevoeging laat je blijken dat je het compliment positief hebt ontvangen en dat je de ander waardeert voor zijn of haar opmerkzaamheid. Als iemand je complimenteert met jouw nette kleding, kunt bijvoorbeeld zeggen: ‘Dank je wel, leuk dat je het ziet. Ik had vandaag een afspraak, dus ik wilde er netjes uitzien.’ Als jouw baas je complimenteert met een succesvol gesprek, dan kunt je aan jouw bedankje iets over de inhoud van het gesprek toevoegen. Een kleine positieve toevoeging waarmee je de ander waardeert voor het compliment zelf en voor zijn/haar opmerkzaamheid, is iets anders dan met een compliment terug reageren. Reageer dus niet met: ‘Dank je, jouw make up ziet er ook mooi uit’, maar met ‘Dank je, leuk dat het je opvalt, ik heb de kleur afgestemd op mijn blouse’. Krijgt je een compliment over een sieraad, dan heeft het niet veel waarde om te zeggen dat je het al heel lang heeft of dat je hem goedkoop heeft gekocht. Daarmee degradeer je het compliment. Een positieve aanvulling is echter wel welkom. Als het sieraad een erfstuk is of een speciale herinnering oproept is dat best leuk om erbij te noemen. Je kunt ook jouw positieve emotie laten blijken in de toevoeging: ‘Ik ben blij dat je mijn inbreng waardeerde, dat doet me werkelijk goed’.
3. Stel een vraag
Een andere aanvulling op het bedankje dat je kunt gebruiken is het stellen van een vraag. Daarmee geeft u het compliment meer diepgang. Zo wordt het een opbouwend compliment. De term opbouwend wordt vooral gebruikt bij kritiek. Als iemand u kritiek geeft zonder onderbouwing, dan kunt je er niets mee. Geeft de ander er een suggestie tot verbetering bij, dan is de kritiek opbouwend. Met een compliment is het niet veel anders. U wilt niet alleen weten dat iets goed is, maar ook wát er dan zo goed is. Daar kun je wat van leren. Een top-kok die aan zijn leerling alleen vertelt dat het eten lekker was, helpt hem weinig om zijn kookkunst te verbeteren. De leerling doet er dan goed aan om te vragen wát er zo aangenaam was aan eten: de kleur, de samenstelling, de temperatuur, de consistentie, de hoeveelheid zout, enzovoorts. Als je een compliment krijgt over uw toespraak, kun je bedanken voor het compliment en vervolgens het gesprek aangaan om te ontdekken wát er goed aan was. Valt deze techniek dan niet onder ‘vissen naar complimenten’? Ja, maar daar is niet mis mee! Soms moet je bewust vissen om de verdiende waardering te ontvangen.
4. Ga in gesprek
Een compliment is meer dan een aardige opmerking. Het geeft ook iets weer over de interesse die de ander zelf heeft. Krijg je bijvoorbeeld een compliment over jouw mooie schilderkunst, dan weet je dat kunst blijkbaar ook de interesse van de ander heeft. Iemand die schilderijen louter beschouwt als decoratieve muurvulling, ziet misschien niet eens wat er bijzonder aan is. Met een compliment dat je krijgt over jouw sportactiviteit, jouw auto, jouw kinderen of jouw kleding heb je meteen een interessant gespreksonderwerp. Het zal je verbazen dat de passie van de ander vaak dicht bij het onderwerp ligt waar je zojuist een compliment over hebt gekregen. Stel na jouw bedankje eens een belangstellende vraag over de activiteiten, interesses en voorkeuren van de ander. Je lijkt meer op elkaar dan je denkt.
5. Kom er eens op terug
Tijd is een bijzonder fenomeen. Het maakt verschil of iemand zich ergens snel van afmaakt of er de tijd voor neemt. Tijd heelt (soms) alle wonden. En als je op een later moment ergens op terugkomt, krijgt dat ook extra waarde. Het geeft aan dat het u bezig heeft gehouden en dat je het belangrijk vond. U zegt bijvoorbeeld: ‘Ik denk opeens terug aan het compliment dat je gisteren gaf over de samenwerking. Ik was blij dat je daarover begon. Ik voelde me echt gewaardeerd’, enzovoorts’.
Thema: complimenten ontvangen en complimenten geven
Over vier weken is het 1 maart: De Nationale Complimentendag. Gewoonlijk schrijf ik rond die datum een artikel over complimenten. Dit jaar ben ik daar ruim van te voren mee begonnen. Waarom? Een dag is zo voorbij en waardering kan best wat meer aandacht gebruiken. Iedereen wil graag meer waardering: van klanten, van hun leidinggevenden en van hun collega’s. Complimenten blijken hoog in de lijst van wensen te staan. We willen erbij horen, we willen gehoord worden, we willen ons nuttig voelen en we willen ons gewaardeerd voelen. Het thematiseren van complimenten brengt mensen dichter bij elkaar en vergroot de sfeer.
Mensen die lekker in hun vel zitten, positiever zijn in hun uitingen naar anderen en elke dag werken aan de beste versie van zichzelf, elke dag een beetje beter willen worden, zijn een aanwinst voor hun omgeving waar ze ook zijn of vertoeven, ze zijn graag geziene gasten.
Voeding speelt hierin een belangrijke rol want goede en gezonde voeding zorgt ervoor dat we ons goed voelen en als we ons goed voelen werkt ons hele systeem beter. Als ons hele systeem beter werkt kunnen we makkelijker complimenten geven en is het ook makkelijker om ze te ontvangen. VenloGezond.nl, biedt daarbij alle ondersteuning om te zorgen dat je een betere persoonlijkheid bent of kunt worden.
Toe aan een nieuwe uitdaging?
Kom ons team versterken en ontvang de waardering die je verdient.